In oktober 2021 zouden de appartementen van Het 8ste Werk opgeleverd worden, maar vooralsnog woont er nog niemand in deze kleinschalige woonlocatie in Kampen. In juli gaat dat veranderen. De appartementen voor mensen die tijdelijk woonruimte nodig hebben en in hun eigen netwerk geen onderdak kunnen vinden zijn bijna klaar.
Inge Blankvoort 08-06-23, 11:30
Op het erf aan de Zwartendijk legt een installatiebedrijf de laatste hand aan het leidingwerk voor de appartementen. Half juni volgt aansluiting van nutsvoorzieningen als stroom en water. De woningen lijken op tiny houses, klein maar compleet, met een vide. Keuken en badkamer zijn als een unit naar binnen getild. De wanden zijn bedekt met houten panelen. Voor een natuurlijke uitstraling, van binnen en buiten, dat vinden initiatiefnemers Jaap Boersma en Gea Overweg belangrijk.
Vrijwilligers leggen de laatste hand aan een appartement waar mensen in woningnood tijdelijk worden opgevangen. © Foto Freddy Schinkel
De plek staat bekend als een opvang, maar zo willen de initiatiefnemers de appartementen niet noemen. Wel een plek waar mensen na bijvoorbeeld een scheiding of financiële problemen tijdelijk terecht kunnen voor woonruimte als ze binnen hun eigen netwerk geen oplossing kunnen vinden. Betaalde zorg wordt er niet verleend, wel een startpunt om het leven weer op de rit te krijgen.
Eerste plannen
De eerste plannen daarvoor dateren al van jaren geleden. In 2018 gooiden Boersma en Overweg het roer om: ze wilden meer doen dan eeTze, een sociaal initiatief dat de ‘gezelligste huiskamer van IJsselmuiden’ werd genoemd. Twee jaar later lag er een concreet plan voor het erf aan de Zwartendijk, maar de bouw duurde langer dan gedacht. „Wijziging van het bestemmingsplan, een ontheffingsvergunning, een omgevingsvergunning”, somt Boersma op. „En corona kwam daar nog bij. Het is allemaal goed verlopen, maar het hele proces vergt meer tijd.”
De buurt kreeg meer tijd om te wennen aan het idee dat hier andere activiteiten komen dan ze gewend zijn
Jaap Boersma
Die extra tijd had zo zijn voordelen. Ruimte om te groeien, bijvoorbeeld. „Ontwikkelrust voor ons. En de buurt kreeg meer tijd om te wennen aan het idee dat hier andere activiteiten komen dan ze gewend zijn.” Het noaberschap wat ze zo graag willen zien, groeit met de dag. „Ik kan fysiek even niets en de buurman heeft het gras al gemaaid. Hoe leuk is dat?”
Ongelukkige val
Vooral Boersma doet het verhaal over Het 8ste Werk, zittend op een rollator. Een paar dagen geleden heeft hij een heup gebroken, bij een ongelukkige val op het erf. Noaberschap ervaart hij nu zelf aan de lijve. Verbinding, mensen die elkaar helpen: dat staat hoog in het vaandel bij de opvang aan de Zwartendijk. „Iedereen die hier komt, vrijwilliger, zzp’er of werknemer, heeft hart voor elkaar en voor wat hier gebeurt.” Ze werken samen, leren van elkaar en doen inspiratie op over hoe het anders kan. „Mensen dragen bij omdat het erf ook van hun is.”
Het erf van Het 8ste Werk aan de Zwartendijk. Links de nieuwbouw met tien appartementen, in het midden de schuur voor creatieve bedrijvigheid en flexwerk met rechts het woonhuis van Jaap en Gea Boersma dat nog verbouw moet worden. © Foto Freddy Schinkel
De eerste bewoner trekt waarschijnlijk volgende maand in een van de nieuwe appartementen. „Het verblijf moet je zien als een basis om in rust verder te kunnen”, zegt Boersma. „Gesprekjes met andere mensen, elkaars verhalen horen. Over en weer elkaar helpen: we denken dat op die manier meer te halen valt in de eerste fase nadat mensen op straat zijn komen te staan. Als je met anderen aan de slag gaat, ontstaat liefde, zorg en contact vanzelf. Als ik zie hoe veel mensen nu om me heen staan, nu ik mijn heup heb gebroken… Wat je geeft, krijg je terug. Dat zijn veel mensen niet meer gewend.”
Officiële opening
Op 22 september volgt de officiële opening van het appartementencomplex, publiek is een dag later welkom. Geregeld komen instanties kijken bij het project dat in Nederland zijn gelijke niet kent. Een initiatief dat draait zonder zorgindicaties (en dus ook geen geld voor zorg) waarbij ervaringsdeskundigheid voorop staat.
De vraag naar een plekje is groot: hulpverleners, huisartsen en mogelijke huurders weten de weg, maar met een wachtlijst werkt Het 8ste Werk niet. Hooguit anderhalf jaar mag iemand blijven: die tijd hebben mensen nodig om hun leven weer op de rit te krijgen. „We denken dat sommige mensen hier korter wonen”, zegt Boersma. „Dat die na drie, vier maanden al een ander plekje hebben gevonden.”
Vrijwilligers aan het werk bij Het 8ste Werk. © Foto Freddy Schinkel
Het woongebouw telt tien appartementen, inclusief een gezamenlijke ruimte. Acht daarvan zijn bedoeld voor verhuur aan mensen met woningnood, twee zijn straks te boeken als natuurhuisje voor toeristen, met uitzicht over de weilanden.
De tussenstal transformeert de komende jaren in een ruimte voor flexwerkers en mensen die – kleinschalig – een creatief bedrijfje willen opstarten, passend bij de missie en visie van Het 8ste Werk. Zo ontstaat een gemêleerd gezelschap op het erf, verwacht Overweg die een rondleiding geeft over de bouwplaats. „Waar iedereen welkom is en kan bijdragen op zijn of haar manier.” Het woongebouw is de opmaat tot meer en dat hoeft niet vandaag of morgen af te zijn. „Al doen we er vijf jaar over. Alles krijgt zijn plek.”